Project Vallei Klein Schijn

GruunRant wil op heel wat plaatsen de groenstructuren in de stadsrand behouden, versterken en verbinden. Soms is het zinvol om een deelgebied er uit te pikken en hierrond een werking en een samenwerkingsplatform uit de grond te stampen. Het valleigebied van het Klein Schijn is zo'n gebied dat GruunRant prioritair wenst 'aan te pakken', door lokale eigenaars en actoren te stimuleren om allerlei acties te ondernemen en om meer naar mekaar te luisteren in een zoektocht naar samenwerking.

Het gebied en de resultaten van een eerste analyse

Het projectgebied bestaat uit het stroomgebied van de waterloop Klein Schijn, van Sint-Job tot het Albertkanaal. Ook de verbindingszone met de Zwanebeek hoort tot het projectgebied. Langs weerskanten liggen er woonparken, maar ten zuiden, noorden en centraal heb je ook kasteeldomeinen, landbouw en overstromingsgebieden.

In dit gebied liggen twee scholen die al hebben meegedaan aan het project GruunRant Onthardt (Ter Linde en Vita et Pax). Ook met Pidpa heeft er tijdens dat project verkennend overleg plaats gevonden. De eigendom van Pidpa is een overstromingsgevoelig 'signaalgebied', dat geldt ook voor het gebied De Zetten in het verbindingsgebied met de Zwanebeek.

Het GruunRant project Klein Schijn gaat uiteraard over het behouden, versterken en verbinden van dit gebied. In deze zone is het de bedoeling om te werken rond volgende thema's:

• ​VOEDSEL: behoud van de voedselproducerende landbouwfunctie in dit gebied, op korte en lange termijn. Vanuit een zoektocht om de private belangen van de actieve landbouwers via de collectieve belangen van het gebied te verankeren voor de toekomst.
• WATER: meer ruimte voor water en natte natuur, op een manier dat er minder schade is door overstromingen voor de mens en meer verbonden natuur. Maar ook waterkwaliteit is een thema, voor waterloop en grondwater.
• ERFGOED: de historiek is nog goed voelbaar en is een rode draad om de identiteit van het gebied te versterken. Zowel de periode van kastelen met bijhorende hoeves, als de periode vanaf begin jaren 1900 toen (stads)mensen hier kwamen wonen en recreëren.
• NATUUR: de beekvallei kan haar rol opnemen in het Plan Bunzing van GruunRant, met doelsoorten Bunzing, Eekhoorn, Hazelworm en Egel. Maar ook voor amfibieën zijn er zinvolle ingrepen mogelijk. Als we initiatieven voor deze soorten nemen, zullen heel wat andere dieren en planten er hun voordeel uit kunnen halen.
• BELEVING: het is nog een hele uitdaging om het gebied meer als een samenhangend geheel te kunnen beleven. Het project beoogt een verdere uitbouw van een wandelnetwerk om van dit valleigebied te genieten, met respect voor de belangen van de private eigenaars en voor de natuur.

We mikken op het losweken van initiatieven door de private actoren in het gebied en door de lokale besturen (Schoten, Schilde, Wijnegem), eventueel bijgestaan door het provinciaal project Groen Kruis en/of het Regionaal Landschap De Voorkempen. Maar ook via het Vlaams complex project De Nieuwe Rand zijn er misschien mogelijkheden.

---

Concrete projectaanpak op vier sporen

GruunRant bekijkt het gebied geïntegreerd, vanuit de complexe realiteit. Het succes van onze aanpak is echter volledig afhankelijk van de mate waarin eigenaars en gebruikers gemotiveerd geraken om zelf iets te ondernemen. Het is belangrijk dat eigenaars zelf blijven beslissen over de toekomst van hun gronden. Om dergelijke partnerschappen te kunnen smeden, splitsen we ons verhaal op in minder complexe deelverhalen en maken we het vooral veel concreter. Momenteel lopen er initiatieven vanuit vier invalshoeken:

Insteek vanuit het platteland en de open ruimte fragmenten
Samen met de landbouwsector willen we de toekomst van de landbouw in het gebied vrijwaren. In partnerschap met de huidige landbouwers en grondeigenaars, willen we initiatieven nemen die het toekomstbeeld van de landbouw en van de Klein Schijn vallei dichter bij brengt. Dit deelproject loopt van 1/09/24 tot 31/01/26, in partnerschap met Boerennatuur vzw, met subsidie vanuit het provinciebestuur (dienst platteland).

Insteek vanuit het watersysteem
We willen een concreet actieplan uitrollen om het watersysteem te verbeteren. We zijn dit al aan het uitwerken, samen met vrijwilligers, Pidpa, de rioolbeheerders, de waterloopbeheerder, de drie gemeentebesturen en andere potentiële partners zoals de provincie via het gebiedsprogramma Groen Kruis en het regionaal landschap De Voorkempen. Dit gaat onder meer over: meer ruimte geven aan water, de kwaliteit van het water in het Klein Schijn verbeteren, de natuurlijke voeding via infiltratie verbeteren en het vergroten en verbinden van de natte natuur in het gebied.

Insteek vanuit de woonparken en diersoorten
We hebben een voorstel aan ANB overgemaakt, voor de uitwerking van een 'natuurweefselplan'. Hierbij vertrekken we vanuit enkele doelsoorten uit het Plan Bunzing van GruunRant en gaan we concrete oplossingen promoten bij de publieke en private eigenaars in het gebied. Vrijwilligers doen momenteel al inventarisaties en bedenken concrete acties voor wilde diersoorten en voor trage wegen. We verkennen ook de mogelijkheden bij de scholen in het gebied waar we al in GruunRant Onthardt mee hebben samengewerkt.

​Insteek vanuit de grote ruimtelijke structuren
De vallei van het Klein Schijn maakt ook deel uit van wat de 'Klimaatgordel' wordt genoemd in het complex project De Nieuwe Rand, een initiatief van de Vlaamse Regering. We promoten deze beekvallei als pilootproject, proefkamer, om de nogal theoretische klinkende doelstellingen van dit complex project te vertalen naar voorstellen voor concrete maatregelen, waar de lokale actoren mee aan de slag kunnen. We zijn hierover in gesprek met het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid.

Meer achtergrond info?

Hier kan je een presentatie downloaden met een analyse van het gebied aan de hand van deze thema's: download pdf Klein Schijn (versie juni 2024, 198 blz).

Wil je deel uitmaken van de werkgroep?

Sinds medio 2023 is er een werkgroep opgestart van vrijwilligers, die zich willen engageren tot allerlei initiatieven. Wil je mee doen of bekijken of jij ook iets voor dit valleigebied kan betekenen? -> neem dan contact op via [email protected]